Sinar Merah Blog: #6 CARITA SAMBUNG : MBABAR MISTERI DONGENG PUTHUK ...

Sinar Merah Blog: #6 CARITA SAMBUNG : MBABAR MISTERI DONGENG PUTHUK ...: MBABAR MISTERI DONGENG PUTHUK WATU KAMBANG                                                             Penulis : Siswo Nurwahyudi ...

#6 CARITA SAMBUNG : MBABAR MISTERI DONGENG PUTHUK WATU KAMBANG (CARITA MAWA BASA JAWA)



MBABAR MISTERI DONGENG PUTHUK WATU KAMBANG
                                                            Penulis : Siswo Nurwahyudi


<#Bagian 6>




VI.   ALI-ALI MAS MATA WATU MIRAH ING NJERO CEPUK GIOK

Rencanaku dina iki mung cukup sedina wae nyang daleme Simbah, kanggo njajagi kemungkinan lan fakta sing bisa kanggo bahan nyusun rencana. Persiapan dina iki uga biasa wae kaya sabaene wong arep klenceran mung sedhela. Kakangku semono uga, katon santai ora kaya wong sing arep lunga adoh utawa ana bab sing penting. Kabeh lumaku wajar-wajar wae ora ana persiapan khusus awit pancen ora niyat nginep. Nanging kertas-kertas cathetanku kudu tetep tak gawa, mula enggal tak cawiske tak wadhahi tas ransel ora lali kunci-kunci duplikat sakgomyok tak lebokke nyang bagasi mobil dhisik dhewe kareben ora ketliwar. Banjur aku methuki kangmasku arep aba yen aku wis siap mangkat kari ngentene kangamasku sing kawit esuk mau aku durung katon sawise aku weruh kangmasku siram-siram tanduran ing latar ngarep lan latar mburi watara sejam sing kepungkur. Malah sing keprungu swarane mbakyu saka ruang makan aba-aba ngajak sarapan. Mula aku banjur enggal nuju ruang makan, ana kono mbakyuku ipe wis nyamaptakake piring lan samubarang masakan ing ndhuwur meja makan.

“Kange nyang ndi Yu, kok durung katon?”

“Kangem ijek iwut nok kamar nggoleki konci omah kidul. Jarene ketlisut mboh nok endi, 
  padhahal lagek dhek Jemah Pon kae dingo niliki omah kidul. Aku ditakoki ya gak eroh, wong
  aku blas ora tau uthik-uthik konci omah kidul. Paling Kangem sing lali nek ndekek, kok aku 
  sing didhedhes mosok ya eroh aku.” Ujare mbakyu karo praupane rada mbesengut.

Krungu ujare mbakyuku ipe aku nuli marani kangmasku nyang kamare, kori kamare bukakan ngeblak nanging isih ketutup korden. Dak piyak korden kamare kangmasku, tak sawang kangmasku isih iwut thilang-thiling lan mbukaki laci-laci lan lemari. Tak umbar wae sauntara ora tak saruwe, yen wis kaya ngono kuwi sabene ora bisa diganggu. Wusana kangmasku sajak wis ketara katog nuli lungguh ing pinggir dipan dheleg-dheleg, mripate nrawang adoh nembus tembok kamar.

“Ayo Kang, sarapan dhisik.” Clulukku nyoba mecah swasana.

“Ya wis, ayo.” Jawabe kakangku.

Ora kaya dina wingi, swasana sarapan esuk iki luwih jinem. Aku, kakangku, lan mbakyu ipe kabeh rada kurang gairah. Sepisan-pindho mbakyu ipe nyoba ngencerke swasana, nanging mung betah saklimah-rongklimah awit kakangku kaya wegah nanggepi. Aku ya mung trima meneng wae amarga nyawang situasine ora pati kondusif kanggo nrambul malah kuwatir yen dadi salah tampa. Sarapan esuk kapungkasan kanthi rasa ambar, aku wong telu ninggalake meja makan tanpa gunem tanpa swara. Aku nuli njujug teras lan lungguh sawetara kanggo menehi kesempatan marang pencernaanku anggone ngremet sarapanku. Kangmasku nuli nyusul aku lungguhan ing teras isih nganggo sarung lan kaos singlet putih.

“Piye Cung, koncine omah kidul ketlisut embuh nyang endi? Tak goleki muser nganti sirahku
  mumet ora ketemu.”

“Ya tetep budhal Kang, aku nggawa kunci duplikat duwekku.”

“Masalahe kuwi kori senthong pusaka tak tambahi gembok loro meneh. Njur piye yen mbukak
 korine yen koncine saiki ketlisut? Mangka tujuan sing paling penting kanggone awake dhewe 
 iku nyang senthong pusaka.”

“Oo… ngono Kang?”

“Iya. Apa penake ditunda sesuk ngono piye ya Cung? Dina iki koncine digoleki dhisik nganti 
  kepethuk.”

“Yen jareku penake tetep mangkat wae Kang. Aku ya wis kangen swasana omah kidul. ”

“Ya wis, ayo. Aku tak salin klambi dhisik, aja lali koncimu duplikat dicawiske.”

Let sedhela kakangku wis sumadya, tak sawang penampilanne panggah gagah kaya biyen najan umure wis ora nom maneh. Klambi grombyong setelan ireng-ireng kesenengane lan udheng gadhung sing diiketke model ubel-ubel. Lunga menyang ngendi wae utawa nemoni tamu sapa wae kakangku ajeg nganggo setelan ngono kuwi. Yen tak sawang satleraman kangmasku ora mung marisi pakulinane Simbah yen rasukan nanging uga marisi garis-garis wajahe Simbah mung bedane bentuk wajahe kangmasku luwih lonjong sethithik lan dedeg-piadege luwih dhuwur tinimbang Simbah. Rambute sing wis mabyur putih isih katon ketel diore dawa nutupi geger nambahi bawa-pangaribawa. Prabawane sing anteng lan percaya diri ajer nuwuhake ati tentrem campur mongkog tumrap aku minangka adhine.

Sidane aku lan kakangku mangkat rada telat saka rencana, srengenge ketiga sing durung sepirowa dhuwur wis krasa panas. Dening mbakyu ipe digawani bekal masakan komplit karo jemblem goreng diwadhahi panci renteng gedhe susun telu mawa ukir-ukiran lan ora lali banyu mineral telung botol gedhe plus tremos panas isi kopi. Sak piturute perjalanan kangmasku luwih akeh jinem anteng sajak katon rada susah lan cuwa nanging nyoba ditutup-tutupi. Aku bisa ngrasa pangrasane iki awit pancen wis banget apal watak-wantune kakang mbarepku sing banget tak tresnani lan tak urmati iki. Ing sadawane perjalanan kakangku luwih akeh nyawang panorama kiwa lan tengen sinambi klepas-klepus menikmati pipa isi mbako Jawa sing khas aroma keluke.

* * *

Mobil silihan saka kancaku tak enggokke ngiwa menyang dalan sing biyen rupa makadam nanging saiki wis dipaving lan luwih amba sethithik tinimbang rikala semana. Watara pitung atus meter wis tekan ngarep daleme simbah nuli tak parkir ing papan sing iyub sisih tengene omah. Aku lan kakangku langsung wae metu saka mobil, kunci sak gombyok tak wenehke kakangku dene aku niyat mbongkar bagasi lan ngusungi barang-barang gawan menyang teras omah. Tekan pendhapa omah takdeleng korine ngarep wis menga mula barang-barang gawan banjur langsung tak gawa mlebu ing ruang tengah tak selehke ing ndhuwure meja marmer sing bunder nuli aku bali maneh menyang mobil njupuk rantang isi ransum saka mbakyu ipe. Nembe wae nutup lawang mobil lan nyangking rantang arep tak gawa mlebu omah aku keprungu swara serak lirih uluk salam, swara sing wis tak apali duweke wong lanang sing umure sakpantarane kakangku, mula salame tak jawab sinambi noleh marang pawongan kuwi.

“Piye wartaem, dhik? Suwe gak tau pethuk.” Pitakone pawongan iku.

“Apik-apik wae Kang, sampeyan kabare piye?”

“Seger kuwarasan. Dhewekan apa ambek kakangem?”

“Karo Kange, kae nyang njero omah uwonge. Monggo ta mlebu.”

Banjur aku wong loro mlaku bareng nuju ngarep omah, ing kene masku wis ngadeg ing tlundhakan pendhapa lan langsung nyambut kanca lawase. Kawitane wong loro iku mung salaman, banjur tangan-tangane kemlawe adu jotos adu jurus. Sinambi mesam-mesem kakangku lan kancane wiwit mundur sak jangkah njur pasang kuda-kuda, mripate padha-padha nyawang kanthi waspada. Jurus mbaka jurus wis diwetokke nanging durung katon ana sing kalah. Kakangku mlumpat nlorongake dugange sing diendhani mungsuhe kanthi ngendhekake awake,  nalika sikile kakangku sajak ngarah menyang pilingane posisi sirahe digeser ngiwa nuli sempok ing lemah karo tetep waspada marang serangan susulan. Aku milih nyingkir munggah nyang teras, rantang rentengan lan tas kresek isi botol banyu mineral tak deleh ing sandhingku. Wong loro iki isih durung gelem leren anggone tarung, kepara solahe lan juruse saya cepet saya rikat trengginas. Tontonan gratis ngene iki sing uga tak kangeni nalika wong loro iku kepethuk, kangen marang endahe jurus-jurus silat tradisional sing saiki wis arang katon awit wis ora ana sing neruske. Jaman saiki nom-noman luwih milih blajar ing organisasi-organisasi silat sing gedhe lan sing wis kondhang. Latar ngarep omah sing jembar kaya menehi kalangan sing longgar kanggone wong lanang loro kuwi engga uga njalari kepenak yen ditonton saka liringan pendhapa sing mapane rada dhuwur tinimbang plataran. Wusana anggone sabung dirampungi nganggo rerangkulan lan ngguyu bebarengan. Ora krasa tanganku keplok melu bungah.

Wis dadi pakulinan yen sambang omah kene aku apadene kakangku mesthi enggal nyandhak sapu lan kemucing kanggo reresik njero ngomah, kancane kakangku uga melu-melu rerewang reresik plataran. Dening kangmasku kabeh kori lan cendhela dibukaki kejaba senthong pusaka, awit yen mbukak senthong pusaka kabeh kori lan cendhela kepara ditutup rapet lan dikancing. Omah kayu kuna iki isih pancet kaya biyen-biyene, ing desa kene anane ya mung siji thil iki ora ana tunggale. Umpamaa ana sing saemper nanging panggah ora kaya daleme Simbah iki, kayune pilihan kayu jati tuwa wernane kileng coklat najan ora nate kambon vernis apadene plitur.

Sakane perangan omah ngarep kenceng pesagen patang puluhan senti lan dawane wutuh nem meteran, gebyoge saka papan ambane telung puluhan senti lan kandele telung senti, jogane saka papan rong puluhan senti kandele ana patang sentinan. Semono uga lawang-lawang lan cendhelane kabeh saka papan kayu sing kandel lan mawa ukiran sing khas Mataraman wetan. Omah sing perangan ngarep iki mapan kaya omah panggung sing cagak-cagake tumumpang ing pondasi saka watu item wutuh sing dhuwure meh setengah meter, dadi jogane ora tumemplek ing lemah. Beda karo perangan sing ana mburine, wangunan rong perangan tengah lan mburi iki pondasine pendhek engga jogane omah tengah sing rupa tegel watu onix bisa tumumpang langsung ing lemah. Omah sing perangan mburi mapane luwih duwur sewidak senti amerga pancen posisi lemahe luwih dhuwur sing sisih mburi. Omah perangan mburi biyen jogane mung diplester semen abu-abu banjur telung tahun kepungkur tak pasangi keramik sing corake tak pilihke mirip kaya corak jogan omah tengah, mung perangan pawonan pojok panggah diumbar asli rupa lemah tanpa plesteran. Omah iki wis nate dianyang rega milyaran nanging kakangku mbarep ora sarujuk yen omah sing ngandhut sejarah iki didol marang liyan, kepara arep diusulke dadi benda cagar budaya menyang pemerintah. Apa maneh ing salah sijine senthong ana pirang-pirang wesi aji wujud pusaka tinggalane leluhur kang gedhe banget ajine.

Mapane senthong pusaka ing wangunan omah sing perangan tengah sisih tengen sawise pringgitan, dene korine madhep ruang tengah adhep-adhepan karo kamar tidur sing cacahe jejer telu. Atiku krasa rada ser-seran nyawang kori senthong pusaka sing digembok telu gedhe-gedhe. Critane kangmasku mbarep bab rahasia sing ana ing njero senthong iki saiki gawe mrindinge wulu githokku. Rasa penasaranku tansaya ndadi kepengin enggal meruhi dhewe kabeh rahasia sing ana njero senthong kono, sayang kunci gemboke durung bisa digawa mrene awit isih ketlisut. Ora krasa epek-epek tengenku wis nemplek ing lawange kori, lawang kayu satangkep mawa ukiran sing digarap alus iku tak elus-elus sinambi mripatku nyawang nleser nyetitekake kaya wong sing lagi sepisanan weruh lan gumun karo endahe ukirane. Saprana-seprene lagi iki aku nganggit penting marang senthong iki, sabene aku ora pati maelu najan wiwit cilikanku urip ing omah iki lan bola-bali sambang mrene sawise wis pindhah biyen. Panyawangku kandheg ing bolongan kunci ing ngarepku, naluriku nggeret mripatku kanggo nginjen isine senthong. Nanging ing njero kana ora katon apa-apa alias peteng dhedhet. Aku banjur unjal napas alus lan konsentrasi marang indra ing panduluku, mbaka sethithik petenge njero senthong wiwit sumilak padhang lan katon ngigla ana tumbak-tumbak ngadeg dijejer lima. Ya mung tumbak lima iku sing katon saka bolongan kunci iki, amarga pancer kencenge bolongan kunci. Dene kakangku lan kancane keprungu lagi jejagongan gayeng ing pendhapa. Aku enggal nyusul bali arep melu jejagongan.

“Wis rampung, Cung?”

“Durung Kang. Kari ngresiki senthong sebelahe penepen.”

“Ya wis, lerena dhisik kene. Mengko diresiki bareng-bareng wong ora pati kotor soale wis 
  rampung tak resiki dhek Jemah Pon wingenane kae.”

Nuli aku wong telu jejagongan sinambi nggayemi jemblem gawanane mbakyu ipe, tremos kopi lan gelas-gelas kosong uga wis angkruk-angkruk ndhuwur meja marmer bunder. Dene barang-barang sing maune tak seleh meja kene wis dipindah menyang bale persis ngisor cendhela.

“Kang, aku tak takon ya?”

Arep takon apa Cung?”

“Nalika biyen kae sing nggladhi sampeyan wong loro kok malah Simbah Putri kok ora Simbah 
  Kakung.? Apa biyen Simbah Kakung ora bisa pencak silat apa piye ta Kang?”

“Wo…, ya ora ngono Cung. Simbahmu Kakung iku ngelmu silate luwih unggul tinimbang Simbah Putri. Biyen sawise Simbah Putrimu kapundhut aku wong loro iki ya banjur diteruske digladhi Simbah Kakung nganti Simbah Kakung uga kapundhut. Sawise kuwi ya banjur gladhi dhewe sakbisane aku wong loro iki kepriye murih isa ngembangke.”

“Lha terus biyen muride Simbah rak mung loro sampeyan-sampeyan iki. Yen ora diturunke rak 
 ya eman ta Kang?”

“Gak usah kuwatir, dhik. Angger malem Jemah lan malem Selasa wis enek cah pitu sing digladhi
  nok plataran ngguri omah iki. Yen malem Jemah aku diewangi kakangen, tapi kakangem gak 
  isa ajeg saben Jemah.”

“Lha sing ajeg ya kudu kowe dhewe, merga biyen sing diimpeni dikruyuk bedhes rak kowe. 
  Mula sing bisa mulang nurunke ngelmu ya kowe, dudu aku.”

“Ya gak ngono sakjane, wong sing tak nduweni gak enek sak empot-empote nek dibandhing 
  ngelmune sampeyan. Kathik pawakane sampeyan luwih meyakinkan timbang modelku sing 
  nyethithet iki.”

“Ya ora. Wong nyatane saiki kabeh muridmu wis luwih percaya nyang kowe tinimbang nyang aku 
  ngono kok. Ha…ha…ha….!”

Pendekar loro ing sisih tengen lan kiwaku iki duwe karakter sing beda, nanging kawit biyen runtang-runtung ora nate pedhot nganti saiki. Yen kangmasku luwih los yen ngguyu apadene ngomong nanging sing sijine luwih alus lan ngati-ati yen pocapan tur kepara luwih akeh mung kewetu eseme tinimbang guyune sing mung lirih. Nanging lelorone padha-padha ngugemi sipat lembah-manah lan andhap-asor.

“Ogak dhik, kakangem sing njarag ngalah. Pas sawung wong loro ngulang trap-trapane jurus
  biyen kae, cah-cah kuwi mosok gelem tak ulang nek gak kakangem sing njarag ngalah. 
  Kangem ya ngono kuwi wonge, senengane emba-emba ngalah. Padahal…..”

“Padahal pancen kalah. Ha…ha..ha….!”

“Ah, ya gak leh. Wong nyatane nek mungsoh sampeyan telung jurus patang jurus apa limang 
  jurus wae aku wis keteteran.”

“Ya ora. Kowe iki katone keteteran, nanging yen tak gempur terus malah aku sing kentekan 
  tenaga. Banjur mbandhile aku sing kena mbok limpe nganggo jurusmu sing angel dibadhe, 
  kuwi kehebatanmu sing aku ora duwe. Apa meneh yen wis metu jurusmu sing aneh, nyekre-
  nyekre klewas-klewes nanging tenagane mbebayani. Yen trima ndhas kebo wae bakal ambyar 
  ora ngukup, lha yen kena sirahku bojoku sida dadi randha ndadak. Ha…ha….ha…..!

Yen wis udur-uduran ngalah-ngalahan ngono kuwi bisa nganti dawa ora ana enteke. Ora trima tarung nganggo jurus silat sing padha tandhinge, adu udur rembug ya padha-padha ulete. Siji lan sijine kaya ora kesatan jurus bisa gawe gumune wong sing nyawang lan ngrungokake. Aku dhewe kaya wong sing ora uman kesempatan babar pisan, dadi ya mung bisa melu ngguyu lan mesem apadene manthuk-manthuk wae nganti puput jejagongan. Kancane kakangku wusanane pamit krana dina wis ngancik nedheng tengahe rina.

* * *

Aku lan kangmasku klesetan ing gandhok kiwa sarampunge mangan awan, ana gandhok kene angin gunung sing semilir saka wetan langsung rinasa seger ing awak. Panorama alam sing rupa terasering persawahan katon endah sinawang saka kadohan kene. Ing langit mega-mega stratus lelayangan alon-alon mangulon dhedhampyakan. Manuk-manuk dhali kekliteran sliwar-sliwer munggah-mudhun tanpa kendhat, dene ing kana katon manuk alap-alap loro kekiter anteng ing ndhuwure alas cagar alam. Potlot ing tangane kangmasku sriwat-sriwet ing kertas gambar A3, tangan tuwa iku isih katon lincah ngripta gambar-gambar endah sinambi klepas-klepus nyedhot pega saka cangklong kesayangane. Pipa mbako model cangklong iku digawe saka sungune kidang tinggalane Simbah kakung, ngelingake rikala Simbah kakung biyen karemane uga klesetan ing gandhok kene sinambi tetembangan lan klepas-klepus persis kaya kangmasku saiki. Mung kakangku mbarep iki ora pati bisa nembang, karemane lagu-lagu barat irama jazz lan blues seje karo aku sing luwih seneng lagu-lagu pop kaya Beatles lan Koes Plus utawa sing rada mambu pop-rock.

Sawise rumangsa tuwuk klekaran ing gandhok kene, kangmasku ngringkesi alat-alat gambare nuli ngajak aku nutugake reresik omah perangan mburi sing durung rampung.

“Gek ndang ayo, Cung. Mengko selak sore.” Cluluke kakangku.

“Ayo Kang, kepenaken neng kene malah marakke aku ngantuk.” Jawabku.

Beda karo omah tengah, omah mburi iki senthonge mapan ing pojok tengen sisih mburi. Ing sebelahe utawa mapan ing sisih tengah uga wujud senthong nanging fungsine minangka panepen. Dene sisih kiwa bukakan ngeblak tanpa sithengan minangka papane nyimpen ubarampe peralatan kanggo tetanen lan pertukangan uga kanggo numpuk sawetara kayu bakar. Korine mapan ing sisih kiwa kanthi lawang kayu tumpuk rong perangan ngisor-ndhuwur madhep sumur srumbung lan pekiwan, dene sing mapan ing gebyok sisih tengen mung diwenehi cendhela model lawangan tangkep tanpa kisi-kisi lan ventilasi ukuran semeter mungsuh semeter. Ing kene uga minangka ruang makan wujud meja kayu jati kandel pesagi semeter mungsuh rong meter dikupeng kursi-kursi kayu tanpa ukiran cacah wolu, dene mapane panggah kaya biyen ing tengahe ruangan sak wetane pawonan. Perangan mburi iki sakane luwih cilik tinimbang rong perangan omah ngarep lan tengah. Sakane mung pesagen telung puluh senti mungsuh telung meteran dhuwure, kandele papan-papane uga watara karo tengah senti.

“Lha, Iki apa! Cung kepethuk… Cung!” aku dumadakan dikagetake kangmasku sing mbengok 
  banter saka njero senthong tengen.

Aku sing lagi iwut nyaponi pawonan enggal nyusul kangmasku mlebu nyang senthong.

“Ana apa Kang?”

“Iki, koncine lha kok kepethuk ana kene ta.”

“Endi ta Kang?”

Lha iki. Neng ndhuwur meja iki.”

“Endi Kang, kuncine?” pitakonku, awit ing panduluku ora ana kunci ing ndhuwure meja marmer 
  pesagi sing ditudingi kangmasku.

“Iki lho, cepuke kok jebule neng kene iki.”

“Kuwi rak cepuk, njur kuncine endi Kang?”

“Koncine ya neng njero cepuk iki ta Cung.”

Tutupe cepuk iku nuli dibukak karo kangmasku, cepuk watu semu ijo mawa tutup muni klithik-klithik nalika dibukak.

“Lha rak tenan, lho iki lho koncine neng kene kabeh. Iki konci gembok senthong pusaka, sing 
 sak gombyok iki kunci lawang ngarep lan kamar-kamar kabeh. Kok bisa neng kene iki piye? 
 Cepuk iki ora tau tak gawa mrene, cepuk iki panggonane neng kamarku kumpul karo goci-goci 
 Cina. Kok bisa neng kene iki kepriye larah-larahe.? Aneh.” ujare kangmasku gumun tenan.

“Aku kok ora nate tumon cepuk iki ta Kang?”

“Iki cepuk giok asli saka Cina, Cung. Sing nggawa wong Taiwan, olehku ijol nganggo lukisan 
 lima tambah sketsa loro. Wis setaun luwih tak kumpulke karo goci-goci Cina neng kamarku, 
 tak enggo wadhah konci-konci omah kene. Cepuk iki ora tau mingket ya ora tau tak gawa 
 mrene, saben tilik mrene sing tak gawa mung koncine thok cepuke pangah yang kamarku. 
 Iki kok isa nyang kene iki piye? Wong lawange ya koncinan kabeh. Jan aneh iki. Dek bengi 
 goci iki isih neng kamarku, sempat tak bukak tutupe niliki konci-konci iki. Lha kok esuk 
 mau digoleki nganti mumet ora methukke jebule kepethuk neng senthong kene. Aneh ta Cung?
 Apa kowe sing…..?

“Ora Kang. Aku durung nganti mlebu kene babar pisan mau, ya lagi saiki ta Kang. Wujude cepuk 
  iki ya lagi iki tak weruhi. Tenan Kang, aku ora ngapusi.”

“Ya wis, ora dadi ngapa Cung. Aku percaya. Wis, ora usah didawa-dawa. Tiwas mbakyumu esuk 
   mau tak srengeni.” Ujare kakangku nglegawa nuli njangkah metu saka senthong.

Aku uga njur melu metu ngetutke kakangku saka mburi. Cepuk giok banjur di selehke nyang meja makan. Aku mapan lungguh ing ngarepe lungguhe kakangku ing sebrange meja, panyawangku nuju menyang cepuk dene kakangku nyekeli cepuk kuwi sinambi pikirane sajak nrawang isih ngemu eram. Cepuk tutupe dibukak meneh dening kakangku lan kunci-kunci ombyokan diwetokke kabeh diselehke meja. Ing antarane kunci-kunci iku aku meruhi barang sing semlempit rupane abang.

“Kang, sing abang kuwi apa Kang” pitakonku.

“Endi?”

“Kuwi lho, neng ngisore kunci sing dawa.”

“Lho? Ali-ali iki kok ujug-ujug kumpul neng kene?”

“Ali-ali apa Kang?”

“Iki ali-ali tinggalane Simbahmu Putri, wis suwe ilang jamane Simbah Kakung isih sugeng biyen.”

“Kok bisa ketemu neng kene ya Kang?”

“Lha ya kuwi Cung. Kathik melu nyrubuk dadi siji karo ombyokan konci iki ya kepriye critane?”

Umpama dudu kangmasku mbarep sing crita aku bakale ora gampang percaya. Nanging sing crita iki pawongan sing banget tak percaya kejujurane. Mula aku ya melu gumun tenan kok ana kedadeyan aneh sing terus-terusan wiwit aku teka nganti dina iki. Atiku wiwit trataban, rampung iki bakal arep ana kedadeyan aneh apa maneh. Mula aku saiki kaya blangkemen ora ngerti arep ngomong apa maneh. Kakangku uga ketara lenger-lenger karo nyawang ali-ali sing nembe wae dilukar saka crubukan kunci. Tak sawang mripate kangmasku katon kaca-kaca lan bola-bali unjal ambegan landhung. Banjur ora let suwe kakangku mesem nyawang aku karo mripate isih kaca-kaca.

“Ali-ali iki saiki dadi warismu Cung. Jajal enggonen.” Ujare kakangku mecah swasana.

“Emoh Kang. Aku ora wani.”

“Ora usah wangu Cung. Tekane ali-ali iki pratandha yen pancen warismu. Aku yakin mbesuk 
  mesthi ana artine lan ana pigunane tumrap sliramu. Nyoh, gek ndang dienggo.” Ujare kakangku 
  semu prentah.

Ali-ali tak tampani karo ati trataban. Tak badhe iki ali-ali saka mas putih, bobote kira-kira telung graman. Ana matane watu abang mbranang sing gedhene mung sak dhele. Yen kena sunar mata watu iki banjur ngetokake garis-garis silang cacah nem. Rada suwe ali-ali iki mung tak cekeli lan tak sawang wae.

“Kuwi sing jeneng watu mirah delima, yen kena cahaya njur muncul ster nem. Kuwi nyang
 pasaran regane larang Cung. Enteni sedhela tak jupukke banyu.” Ujare kangmasku nuli 
 ngadeg njupuk gelas kabehe lima.

Kangmasku menyat nuli mlaku menyang ngarep. Aku isih trataban nyawang ali-ali mata abang sing ana tanganku, pikiranku ngrambyang ora karu-karuwan ora paham dununge perkara. Kangmasku teka maneh wis nggawa banyu mineral sak botol sing nuli ngiseni gelas lima ngango banyu kuwi. Ali-ali ing tanganku dijaluk banjur dicemplungke ing salah sijine gelas. Sanalika banyu ing gelas iku malih werna dadi abang. Aku saya gumun nalika gelas-gelas liyane ditumpuk-tumpuk ing ndhuwure gelas isi ali-ali. Banyu ing njero gelas-gelas ndhuwure uga melu dadi werna abang kaya tembus. Saya eram nalika diterangke dening kangmasku yen watu iki klebu jenis rugby sing langka lan regane bisa milyaran ing pasaran permata. Lagi iki aku meruhi keanehan lan keajaiban babagan batu permata sing mung sak dhele nanging jebule dudu watu sembarangan.

“Biyasane isih bisa tembus nganti gelas sanga, Cung.” Ujare kangmasku nambahi katrangan.

“Kang, apa becike ora rembugan dhisik karo kakang sing nyang Semarang dhisik?”

“Bab apa?”

“Bab ali-ali iki Kang.”

“Ora perlu Cung. Kakangmu Semarang biyen wis diparingi Simbah Putri uga wujud ali-ali mata 
  safir biru. Lan sing tak enggo iki uga paringane Simbah Putri, matane kecubung wulung. 
  Mula tegese ali-ali kuwi wis warismu.” Ujare kakangku karo ngedhun-ngedhunake gelas banjur 
  njupuk ali-ali mata mirah  diwenehke aku maneh.

“Tampanen, Cung. Aja wangu-wangu.” Ujare kakangku teges lan manteb.

Kathi ati isih trataban lan pikiranku sing isih gumun ali-ali mata mirah tak tampa lan tak enggo ing driji manis sisih kiwa, nanging krasa rada longgar. Banjur tak pindah menyang driji manis tangan tengen, mak slep.. pas ing drijiku lan katon manis.

“Pas, pas banget Cung. Dadi wis bener kuwi minangka warismu. Ha…ha…ha… sliramu katon
 luwih nggantheng Cung.” kangmasku katon gumbira meruhi ali-ali sing sajak pantes ing drijiku.

Nyawang kakangku sing ulate katon seneng aku mung bisa mesem, ing atiku isih krasa trataban najan wis suda. Kakangku mesam-mesem bola-bali nyawang aku lan ali-ali ing drijiku sinambi nglebokake kunci-kunci sing isih ana meja menyang njero cepuk watu giok.

“Wis, ayo bali dhisik Cung. Selak kepancal sore.” Ucape kakangku ngajak bali mulih.

“Ora sida mbukak senthong pusaka Kang?”

“Sesuk-sesuk wae. Atiku rasane kepengin mulih dhisik. Gek saiki ayo enggal ditutup kabeh
  lawang lan cendhelane.” Ujare kakangku karo menyat nyangking cepuk giok ing tangan tengen.

Aku uga banjur menyat njangkah nuju cendhela cedhak pawonan, nalika arep nutup cendhela aku kaget nyawang njaba ana pawongan loro ngadeg ngungkuri cendhela. Atiku bali trataban nyawang wong lanang loro sing gegaman tumbak sing aku durung nate wanuh lan panganggone saemperan kaya prajurit kraton jaman biyen ngadeg nggejejer ora obah. Ora krasa aku cluluk nyeluk kangmasku nanging swaraku tak gawe lirih, krungu swaraku pawongan loro iku malik ngadep aku banjur mbungkuk urmat marang aku terus bali madhep mungkur meneh. Cendhela enggal tak tutup rapet karo ing batin nggraita mbok menawa wong loro iku muride silat kakangku sing nuju arep gladhi pencak. Nalika tekan omah tengah kabeh lawang lan cendhela wis diberesi dening kakangku.

“Wis rampung Cung. Ayo gek ndang bali saiki. Botol banyu ben tinggal kene wae, rantang lan 
  piring digawa mulih.” Prentahe kakangku.

Aku wong loro nuli metu nyang pendhapa. Tak sawang saka ngarep lawang ing plataran akeh pawongan sing panganngone padha karo sing tak temoni ing ngarep cendhela mburi mau. Lan kabeh uga nggawa gaman tumbak, uga ana sing gegaman pedhang lan tameng. Aku krasa ana sing ora beres, mula aku enggal takon marang kakangku bab wong-wong kuwi sapa sejatine.

“Kang, pawongan semono akehe kae sapa?”

“Pawongan endi Cung?”

“Kae sing nyang plataran kuwi lho Kang.”

“Sing ngendi ta Cung?” pitakone kakangku sajak bingung.

Meruhi glagat ora beres iki tangane kakangku enggal tak geret mlebu menjero maneh. Kakangku katon bingung marang pokalku sing dumadakan ngajak mlebu kanthi setengah meksa.

“Ana apa ta Cung?”

“Akeh wong Kang, padha nggawa gaman tumbak lan pedhang nyang plataran. Aku mau ya 
  nemoni nyang ngarepe cendhela mburi. Pakaiane kaya prajurit kraton. Sing nyang mburi mau 
  weruh aku terus mbungkuk urmat. Tak kira kok muride sampeyan pencak silat, jebul tunggale 
  kok akeh banget.”

“Mosok Cung? Aku kok ora weruh?”

“Tenan Kang. Mosok sampeyan ora weruh, wong semono akehe kok?”

Aku lan kakangku grenengan wong loro udur-uduran. Kakangku panggah mekengkeng yen ora meruhi ana pawongan siji-sijia ing plataran, nanging aku ngotot yen pawongan sing padha nggawa gaman katon cetha wela-wela. Malah aku uga krungu wong-wong iku omong-omongan sak kancane barang. Aku sanalika kelingan marang ali-ali sing mau tak enggo, ora krasa tanganku ndudut ali-ali ucul saka drijiku.

“Kang, coba ali-ali iki anggonen.” Ujarku karo nyaut tangane kakangku lan tak dlesepke ing driji 
  jenthike.

“Karepmu piye Cung?”

“Wis saiki ayo metu.” Tangane kakangku tak geret metu. Ing njaba wis ora katon maneh 
  wong-wong nyalawadi mau.

“Piye Kang? Sampeyan katon apa?” pitakonku marang kakangku.

“Loh.. ya Cung. Pranyata akeh wong nyang plataran kono.”

“Cocok karo sing tak batin Kang. Pawongan kae bisa katon yen ali-ali iki dienggo.”

“Ya Cung. Sajake ya ngono.”

“Jajal ayo rada nyeraki kana Kang.”

Ora nunggu jawabane kakangku, dheweke langsung tak geret alon-alon nyeraki plataran.

“Cung, wong-wong kuwi padha mbungkuk urmat nyang awake dhewe, Cung. Kaya-kaya awake 
  dhewe iki pemimpine.”

“Terus piye Kang?”

“Wis ayo gek mulih. Mengko dirembung yen wis tekan omah wae. Ayo Cung!” ujare kakangku 
  terus enggal nutup lawang lan dikunci sajak kesusu.

Sawise ngunci lawang nuli aku enggal diglandhang mudhun nyang latar terus nuju menyang mobil. Mula mobil enggal tak starter tak lakoke alon-alon metu saka latar. Tekan dalan paving lajune tak banterke sithik banjur nalika menggok menyang dalan aspal enggal tancep gas, atiku isih trataban kegawa kedadeyan aneh ing dina iki. Kakangku uga isih katon semlengeren, ali-ali mata watu mirah ing drijine njur didudut dilebokke cepuk giok sing kawit mau dicekeli rapet campur kunci-kunci omah.

* * *

Ana candhake............... <#bagian 7>