MBABAR MISTERI DONGENG PUTHUK WATU KAMBANG
Penulis : Siswo Nurwahyudi
Penulis : Siswo Nurwahyudi
<episode 11>
I. XI. SESUKER ING OMAHE KANCA
Esuk rampung sarapan aku tilpun kancaku kandha yen
arep mbalekake mobil. Dheweke ngomong yen lagi ora lunga, prei krana tanggale
abang lan ora ana acara. Aku pamit kakangku lan mbakyu ipe, ora lali aku tawa
menawa titip blanja apa sing dibutuhake. Mbakyuku banjur njupuk suwekan kerdus
bekas lan pulpen nuli nulis pesenane blanja. Dak waca mung rupa butuhan sabun,
shampoo, pasta gigi, lan sapanunggalane sing lumrah didol ing toko klontong
apadene ing pasar modern.
Ing plataran aku tenggengen nyawang akeh pawongan
sing panganggone persis kaya sing ana ing daleme Simbah wingenane. Padha nggawa
tameng lan gaman, nyebar kanthi formasi telu-telu kejaba sing ana ing gawangan
ana sepuluh baris rapi kiwa lan tengen. Sikepe padha siyaga lan kaya tansah
waspada, weruh aku padha mbungkuk urmat njur bali ing formasi awal meneh. Ora krasa
drijiku kiwa nggrayangi ali-ali mata mirah, banjur dakcopot alon-alon. Nalika ali-ali
wis daklolos saka driji manisku pawongan semono akehe ora katon meneh. Alon-alon
aku njangkah tumuju mobil, mlebuku saka lawang ngarep sisih kiwa banjur nggeser
nengen enggal dak kontak nguripi mesin. Nalika tanganku nyandhak stir ali-ali
dakanggo maneh, sanalika pawongan-pawongan mau katon meneh. Dakdeleng jebul ing
latar samping omah uga ana limalas wong sing klambi sragam lan gamane padha. Mobil
dak lakokake alon, dak puter menggok menyang gawangan latar nuju lurung, wong sepuluh
sing ing gawangan padha nyisih menehi dalan karo mbungkuk urmat.
Gas dak pancal, mobil nleser nuju omahe kancaku
sing ora pati adoh saka omah kene. Sadawane lurung sing takliwati saliyane
manungsa lumrah, uga katon janma neneka pirang-pirang sing rupa wujude ya
rupa-rupa. Nanging gampang banget mbedakake endi sing menungsa lan endi sing
dudu, endi sing kewan wantah lan endi sing kewan neneka. Aku lagi iki cetha yen
kabeh sejatine urip bebarengan ing bumine Gusti Kang Akarya Jagad. Ombal-ambal
aku nyebut asmane Gusti Pengeran krana saking kagumku marang keagungane. Bola-bali
aku uga nyenyuwun pangapura marang Pengeran amarga ngibadahku sasuwene iki banget
olehe kurang temen. Setitik mbaka setitik luhku dleweran nelesi pipi, nggetuni
dene wis lirwa kepara asring lali marang kemurahane Gusti Kang Maha welas-asih.
Omahe kancaku wis katon, gampang banget dititeni
awit bangunane luwih dhuwur tinimbang liyane lan genthenge warna coklat mengkilat.
Tanganku kiwa ndudut tissue ing ndhuwur dashboard, luhku sing dleweran daklap
nganti tuntas. Lajune mobil dakalonake banjur mandheg persis ing ngarep pager
omahe kancaku sing katon pengkuh, dhuwur lan gagah. Lagi wae aku arep mudhun
saka mobil kancaku metu mapag menehi isyarat supaya langsung wae mlebu garasi. Lawang
pager dibukak amba, mobil langsung dakputer mundur mlebu garasi. Kancaku sing
isih nganggo kathok cekak lan ngliga dhadha ngongkon aku langsung mlebu omahe. Aku
langsung lungguh ing sofa ruang tamune dipethuk bojone, dene kancaku wis ora
katon.
“Mangga dipun sekecakke rumiyin, bapake nembe badhe
siram. Ngapunten lho”.
“Inggih Mbak, mboten dados menapa. Wong pancen
dinten prei, nggih nyantai mawon”.
“Ngersakake ngunjuk napa?”
“Ah sakkersa, sampun repot-repot Mbak”.
“Ngopi nggih?”
“Nggih, maturnuwun”.
*****
Kancaku ngajak pindhah jejagongan ing teras sisih
tengen ruang tamune. Terase ora pati jembar mapan persis ing mburine tembok garasi,
direnggani panorama taman sing temata endah. Ing sisih kiwa ana kemricike air
terjun mini sing cebloke banyu nuju kolam iwak koi sing lincah slira-sliri werna-werni
rupane. Ing kene swasana hawane krasa seger, angine uga bisa langsung krasa
awit tamane pancen terbuka tanpa payon. Ing sisihku lungguh ana kurungan kayu
jati ukiran isi ayam bekisar sing ora wigah-wigih yen kluruk.
“Ana kene biyen elingku dipasangi air mancur karo
kurungan manuk puter.”
“Ya, isih kabeh. Kae takpindah nyang taman mburi
kana kabeh. Iki lagi karotengah tahun takrenov, golek swasana anyar. Rencanaku biyen
arep takwenehi bonsai kaya nyang daleme Masmu, tapi kuwatir ora krumat.”
“Dirumatke wong liya sing ahli rak bisa ta.”
“Alah…. malah repot. Yen bojoku ora cocog ndhak
marahi nambah perkara.”
“Bojomu mbok diajak jagongan kene, kareben tambah
gayeng”.
“Metu karo anakku, kana lho nyang daleme Bulik sing
awakmu nate tak jak mampir biyen kae. Arep mantu. Sesuk ijab, resepsine suk
malem minggu”.
“Wah, yen ngono aku tak nyuwun pamit. Sajake kok
ngrepoti.”
“Ora, wong aku nembe nusul mengko sore wae. Soale sedhela
engkas ya arep ana tamu, wis janjian dhek wingi. Awakmu neng kene wae, ngko tak
ajak melu njagongi.”
“Aku pamit wae, mengko gek malah ngrepoti. Awakmu ora
bisa rembugan kepenak malah…”
“Wis ta, nyang kene wae. Tambah kebeneran ana sing
kena takajak pertimbangan.”
“Tamu sapa ta”.
“Halah… wis ta mengko rak ngerti dhewe.”
Pancen ora let suwe wis keprungu swara bel tamu. Aku
enggal dijak mlebu nyang ruang tamu meneh, kancaku langsung methuk tamu ing
gawangan pager. Tamune ana wong loro, sing siji setengah tuwa dene sijine isih
enom. Karo kancaku dimanggakake mlebu ruang tamu njur padha luungguh sawise tamu
loro iku ngajak salaman aku. Ing meja wis cemawis inuman rong poci isi teh lan
kopi sing sajake wis dicepakake. Marang tamu aku dikenalke minangka kanca lawas
sing wis dianggep sedulur dhewe. Atiku ayem dene kancaku uga ora nyebut bab
pegaweyanku apa dene papan panggonan kuthaku. Aku dhewe ngaku yen manggon omah
ndesa ing daleme Simbah aneng pereng gunung.
Ing wektu iki pirembugan dadi serius, mbahas
babagan politik. Wusana aku paham yen tamu loro-lorone kuwi para ketua partai
ing kutha kene, lagi njajagi koalisi lan golek calon bupati kanggo pilkada
tahun ngarep. Calon wakil bupatine wis ana, saiki lagi njabat ketua DPRD. Dene kancaku
digadhang gelem dadi calon bupatine. Ing kene posisiku dadi sarwa kikuk, mula
aku mung meneng wae dadi pendengar yang baik. Urusan politik aku babarpisan ora
mudheng. Nganti tamu loro kuwi pamit mungkur aku ora melu kumecap blas, nanging
kaya-kaya aku bisa maca samubarang isi pikirane. Sing enom sajake pancen tulus
ngarep-arep kancaku gelem dadi calon bupati, dene sing setengah tuwa pikirane
isih separo ati nadyan yen ngomong ekspresine luwih ngyakinake. Nanging aku
isih wangu bab bener orane najan aku nangkep energi saka pikirane wong loro
kuwi kanthi jelas. Aku uga nangkep sinyal saka pikirane kancaku yen sakjane dheweke
ora seneng marang tekane tamu loro iku.
Sawise nguntabake tamune, kancaku bali nemoni aku
meneh. Nuli aku sakloron bali lungguhan menyang teras samping meneh.
“Hebat, dilamar partai artine kancaku siji iki dudu
tokoh sembarangan”, ujarku mbukak rembugan.
“Aja ngono ta, biasa wae. Wis bola-bali aku diajak rembugan
babagan iki, wis tak tolak bola-bali panggah ndhesek wae.”
“Alesanmu nolak?”
“Siji, bakal mungsuhe kelas berat kabeh. Ana bojone
incumbent, ana wong sugih sing dhuwite
ora ana serine, uga ana tokoh kondhang. Loro, aku ora mikir bakal macung
bupati. Urip ngene wae wis ayem ora kemrungsung. Kaping telune, wong loro kuwi
wis nglibatake maratuwaku kanggo ngrayu aku supaya gelem. Sing terakhir iki sing
aku paling ora seneng,”
“Maratuwamu piye pendhapate?”, aku paham banget yen
maratuwane uga klebu keluarga milyader turun-temurun sing duwe asset sapirang-pirang.
“Karepe maratuwa ya aku diakon nggelemi demi
kehormatan keluwarga. Mangka aku iki yen ana wong sing gila hormat benciku
setengah mati.”
“Bojomu piye?”
“Dheweke maune ya ngotot merga kena omongane
keluargane kana. Nanging saiki wis pasrah, terserah aku.”
“Apa awakmu ora kepengin dadi bupati?”
“Hem.., aku iki birokrat. Paham pol kaya ngapa peta
politik ing pemerintahan. Amarga saka paham puuooll kuwi aku wegah dadi bupati.
Politik praktis ora ana sing resik. Wegah aku!” terange nganggo ulat sing
serius banget nganti ngunjal napas landhung.
“Oo… ngono?”
“Ya. Malah sakjane aku pengin ngajokake pensiun dini.
Aku pengin adeg perusahaan, pengin dagang kaya awakmu.”
“Ah, aja. Mbangun perusahaan kuwi angel tur abot. Aku
wae aja direwangi nyonyaku ya keteteran. Bojoku mono pancen wis duwe bakat saka bapake,
beda karo aku sing mung anake wong biasa wae.”
“Ora apa-apa. Yen prelu aku arep blajar nyang nyonyamu
pisan utawa ngawula dhisik nyang perusahaanmu.”
“Wadhuh, gak kuwat mbayari.”
“Ora usah dibayari, pokok diblajari nganti pinter
aku ya gelem.”
“Serius?”
“Sumpah.”
Dak sawang sawetara, kancaku pancen katone serius. Aku
nuli mesem marang dheweke, dheweke uga melu mesem nanging eseme katon dipeksa. Aku
ngrasa geter-geter kuciwa ing pikirane, ana angen-angen sing jero lan adoh.
“Wis ngajokake pensiun?”
“Durung, bojoku durung setuju.”
“Alesane?”
“Alasane durung duwe cantholan sing pasti. Arep bukak
usaha ya arep usaha apa? Arep nyambat maratuwa aku gengsi. Nanging umpama ana
cantholan pasti, dheweke mesthi setuju.”
“Umpama nyang luar negeri gelem?”
“Heh.. luar negeri?”
“Ya. Nyang Amsterdam. Aku wingi wis rembugan karo
wong Landa yen aku niyat bukak kantor nyang kana. Dheweke antusias arep
sabiyantu. Wonge wong Jawa tulen nanging warga negara Belanda.”
Aku banjur nyritakake kabeh bab proyek penelitian
ilmiah sing nembe digarap wong wadon Landa Jawa. Dak critakke yen aku karo
kangmasku uga didadekake tim pisan. Mula dak jlentrehke yen aku njaluk tulung
supaya dibantu yen arep ngurus ijin lan sapiturute sing ana gandheng-rentenge
karo proyek penelitian kuwi. Bareng wis cetha, kancaku nyaguhi mbiyantu
sabisane. Banjur dheweke ganti pitakon bab pegaweyan sing daktawakake.
“Sampeyan gelem apa piye?”
“Dadi apa aku?”
“Dadi direktur.”
“Direktur? Nyang Amsterdam?”
“Ya. Yen gelem.”
“Ya. Aku gelem. Tapi aku bisa nglakoni apa ora, aku
ora duwe ilmune”, ucape sajak antusias semu sumringah.
“Gampang kuwi, sing penting gelem dhisik.”
“Ya, gelem. Kapan?”
“Ah, isih suwe. Mbesuk yen aku wis bali ngulon nembe
takproses. Kira-kira setahunan meneh.”
“Wah, tepak tenan yen ngono. Bojoku mengko tak
ajake rembugan. Yen wis cetha ngene gampang.”
“Becike mbesuk wae yen wis pasti, awakmu nembe
ngurusi pengajuan pensiun dini. Ora usah kesusu dhisik.”
“Ya. Sip wis. Ora dadi bupati ora patheken. Ha…ha…ha…..!”
Kunjunganku ing omahe kancaku tak pungkasi nganggo
mlaku-mlaku ngubengi omah. Kancaku ngethupyus nerangake bab sejarah omahe
nganti ing dinane iki. Ngomonge katon semangat krana angen-angene wis mumbul
bakal dadi direktur ing Amsterdam kaya sing dakjanji mau. Nanging sing dadi wigatiku malah tumuju
marang jalma neneka sing pathing crenguk ing platarane uga ing njero omah. Kabeh
padha nyawang sengit marang aku, kepara ana siji sing sajake pancen ora seneng
aku ana ing kene.
“Omahmu iki apa sampeyan tumbali?”
“Heh…? Ora, aku ora nate masang tumbal-tumbalan
babar pisan. Kok ujug-ujug takon ngono eneng apa?”
“Ah, ora apa-apa. Mung aku sering krungu yen omahe
pejabat biasane padha dipasangi tumbal kanggo njaga keslametane”, wangsulanku
gugup awit kancaku katon ora seneng karo pitakonku.
“Babar pisan aku ora nate. Aku blas ora seneng sing
model ngono kuwi. Pancen tak akoni pitakonmu mau bener, umume omahe pejabat
padha ditumbali. Tapi aku blas ora nggadheg. Uripku lan keluwargaku takpasrahake
total menyang Sing Akarya Gesang. Tenan aku ora ngapusi.”
“Ya. Yen marang awakmu aku percaya banget. Wis ora
usah dipikir, wong aku mung nylemong ngono wae.”
Nuli mulihku sida diterke dibonceng sepedhah motor,
krana mobile dianggo bojone lunga karo anake. Mampir sedhela nukokake titipan
blanjane mbakyu ipe, banjur bablas mulih sawise sempat mampir njajan es tape
ketan ireng. Aku ora pati semangat nalika diajak omong-omong turut dalan,
batinku ngrasa welas kepengin mbiyantu ngresiki barang lelembut sing cumondhok
ing sakupenge omahe. Niyatku mengko tengah wengi bakal dak usir kabeh saka
omahe sahabatku kenthel wiwit jaman sekolah iki.
“Kuwi yen aku bisa, yen ora ya embuh kepriye caraku
mengko”, ucapku ing batin.
*****
Ana candhake..........<episode 12>